آسیب زنجیره ارزش از کاهش عرضه آلومینیوم

به گزارش اتاق خبر ایراک به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، صنعت آلومینیوم از اهمیت و کاربرد فراوانی در صنایعی مانند ساخت‌‌‌وساز، حمل‌‌‌ونقل، صنعت هوا و فضا، ریلی، کشتی‌‌‌سازی، صنایع الکترونیک، صنایع روشنایی و… برخوردار است و افزایش تقاضای جهانی آلومینیوم طی یک سال اخیر به واسطه جنگ اوکراین و روسیه منجر به رشد چشمگیر قیمت این فلز شده است. همچنین کارشناسان بر این باورند که با توجه به میزان آلودگی بسیار پایین فلز آلومینیوم در برابر انواع دیگر فلزات، در سال‌های آتی برای انتقال انرژی از فلز آلومینیوم استفاده خواهد شد و همین امر باعث افزایش عرضه و تقاضا در بازار جهانی آلومینیوم و افزایش تولید آلومینیوم در دنیا می‌شود. در کشور ایران اگر چه آلومینا در بورس‌کالا عرضه می‌شود، اما مسائل مختلفی مانند کمبود عرضه بارها مورد انتقاد صنایع پایین‌دست قرار گرفته است. بر این اساس سیاستگذاری‌‌‌های اشتباه و مشاوره نکردن با انجمن‌‌‌های تخصصی و صاحب‌‌‌نظران صنعت آلومینیوم، چالش اساسی است که باید مورد بررسی و به نوعی یک جراحی قرار بگیرد. برای مثال، وضع عوارض صادراتی در ابتدای سال‌جاری باعث شد بسیاری از مشتریان خارجی را از دست بدهیم و این مساله منجر به رکود در بازار داخلی شد. در حالی که دولت می‌توانست با مشورت با صاحب‌‌‌نظران و انجمن‌‌‌های تخصصی، به شکل مناسب‌‌‌تری در این خصوص تصمیم‌گیری کند.

بر اساس سند چشم‌‌‌انداز افق ۱۴۰۴، ایران باید به ظرفیت تولید ۱.۵ میلیون تن آلومینیوم برسد، اما چالش‌‌‌هایی در برابر این صنعت قرار دارند. در زمینه تولید آلومینا با توجه به اینکه معدن بوکسیت بزرگ و پرعیاری در کشور نداریم، تنها یک کارخانه تولید آلومینا در جاجرم متعلق به شرکت آلومینای ایران است که از سنگ بوکسیت آلومینا تولید می‌کند؛ به این ترتیب استفاده از بوکسیت در کشور گینه بیش از چند دهه پیش مورد توجه قرار گرفت که البته با وجود پرداخت اجاره معادن بوکسیت تاکنون هیچ‌گونه بهره‌برداری از این معادن نشده و در عوض کشوری مانند امارات که ۳۰سال پس از ایران اجاره این معادن را آغاز کرد، به خوبی توانسته ظرفیت تولید آلومینای خود را افزایش دهد.

آریا صادق نیت‌حقیقی، دبیر سندیکای صنعت آلومینیوم به «دنیای‌اقتصاد» گفت: قطعا همچون تابستان که صنعت آلومینیوم با چالش قطعی برق مواجه شد، در زمستان هم این صنعت از قطع گاز بی‌نصیب نمی‌ماند. از سوی دیگر اتفاق منفی برای زنجیره پایین‌دست آلومینیوم این است که دولت برای واردات قطعات چینی خودرو از صادرات آلومینیوم خالص استفاده می‌کند و همین امر نگرانی نسبت به کیفیت آلومینیوم را افزایش می‌دهد.  وی با اشاره به اینکه در این صنعت صرفا از مزیت انرژی ‌برخورداریم، افزود: امروزه حدود ۸۰‌درصد مواد اولیه تولید آلومینیوم باید از طریق واردات تامین شود؛ اما تحریم‌ها باعث شده تا این مواد را از واسطه‌ها تامین کنیم که منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود. در بخش صادرات هم این رویه حاکم است و به‌دلیل تحریم‌ها باید محصولاتمان را از طریق دلالان و با قیمتی ارزان‌تر ار نرخ‌های جهانی عرضه کنیم.