در طرح جامع منطقه ویژه پارسیان، استقرار صنایع انرژیبر همچون پتروشیمی، فولاد و آلومینیوم درنظر گرفته شده است. یکی از مهمترین اقدامات «پارسیان» فراهم کردن شرایط ساخت بندر اختصاصی برای صنایع معدنی است که هماکنون حدود ۹۵درصد آن به اتمام رسیده است و در چند ماه آینده فاز نخست آن به بهرهبرداری خواهد رسید.
اهداف کلان در مناطق ویژه
منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژیبر پارسیان با مساحت ۹۸۰۰ هکتار در ۴۰کیلومتری شرق عسلویه است. این منطقه ویژه در سال ۱۳۸۹ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در سال ۱۳۹۰ از سوی هیات دولت ابلاغ شد. منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژیبر پارسیان برای اهداف کلانی چون استقرار صنایع سنگین شامل فولاد، آلومینیوم، آلومینا، پتروشیمی و صنایع پشتیبان همچون نیروگاه، آبشیرینکن، بندر و اسکله درنظر گرفته شده است. راهاندازی بندر پارسیان با ظرفیت ۴۰ میلیون تن شامل ۱۵۰۰ متر موجشکن اصلی و ۴ پست اسکله کالای عمومی و کانتینری است. مناطق ویژه اقتصادی در جنوب ایران بهدلیل مجاورت با دریا و سوخت انرژی ارزان، یکی از موارد توسعه صنایع معدنی در کشور بهشمار میرود. مناطق ویژه اقتصادی با ویژگیهای خوبی همراه هستند. از نظر مکانی موقعیتهایی در جنوب کشور وجود دارد که میتواند مشوق بسیار خوبی برای سرمایهگذاری در صنایع معدنی چه در زمینه داخلی و چه خارجی بهویژه در صنایعی مانند فولاد، آلومینیوم و پتروشیمی بهشمار آید. این مناطق باتوجه به ویژگیهای خود میتوانند زیرساختهای مناسبی را برای سرمایهگذاری بهویژه در صنایع معدنی در کشور ایجاد کنند، چراکه این مناطق از یکسری تسهیلات برخوردار هستند که امکان سرمایهگذاری را افزایش خواهند داد. یکی از مشوقهای این مناطق، معافیتهای مالیاتی است. البته نزدیکی به دریا و امکان حملونقل سریع نیز میتواند عامل مهمی در جذب سرمایهگذاری برای این مناطق بهشمار رود. درحقیقت موارد یادشده جزو مزیتهای اصلی این مناطق بهشمار میرود. وجود زیرساختهایی چون انرژی و زمین نیز میتواند جزو این مزیتها بهشمارآیند. از اینرو صنایع بزرگ در مناطق ویژه در حال شکل گرفتن هستند.
مراحل تکمیل بندر پارسیان
یکی از مهمترین اقدامهای سالهای گذشته در منطقه ویژه پارسیان که تا چند ماه آینده به بهرهبرداری خواهد رسید، ساخت بندر پارسیان است. مدیرعامل منطقه ویژه صنایع انرژیبر پارسیان در پاسخ به این پرسش صمت که وضعیت بندر پارسیان در چه مرحلهای است، عنوان کرد: برای بندری که در منطقه ویژه پارسیان ساخته شده است، ۴ اسکله درنظر گرفته شده که یک اسلکه آن تاکنون ساخته شده است. این اسکله ۹۵درصد پیشرفت داشته و ۵درصد بیرونی آن باقی مانده و ممکن است تکمیل این ۵درصد تا حدی زمانبر باشد. اسکلههای دیگر هم براساس برنامه تکمیل خواهند شد. حسن شاهرخی در ادامه با اشاره به تکمیل زیرساختهای بندر پارسیان عنوان کرد: درحقیقت بندر حیاتیترین بخش برای سرمایهگذاری است اما ما اطمینان داریم که آب و برق دوران ساخت تامین است و برای آب و برق دوران بهرهبرداری یک تفاهمنامه با شرکت مپنا داریم که پذیرفتند منطقه به هر میزانی نیاز به برق داشته باشد، آن را تامین کنند.وی در زمینه تامین آب نیز بیان کرد: یک قرارداد نیز با یک کنسرسیوم برای تامین آب داریم. در حوزه تامین آب در زمان بهرهبرداری نیز اندیشیدهایم. اگر امروز یک واحد پتروشیمی کلنگ بخورد، تکمیل آن ۴ سال طول میکشد اما تامین آب و برق زودتر از آن به سرانجام میرسد و تفاهمنامههای آن را بستهایم اما منطق حکم میکند که زمانی واحد ایجاد شد، آب و برق را نیز مهیا کنیم.
ایدهای متناسب با شرایط تحریم
مدیرعامل منطقه ویژه صنایع انرژیبر پارسیان همچنین با اشاره به واحدهای پتروشیمی که در این منطقه ایجاد میشود، عنوان کرد: پیشبینی شده که در این منطقه ۱۸ میلیون تن مواد پتروشیمی تولید کنیم و قصد داریم با ساخت یک واحد به ظرفیت یک میلیون تن این کار را آغاز کنیم. شاهرخی در ادامه تاکید کرد: ظرفیتهای واحدهای پتروشیمی کوچک باشد توجیه اقتصادی هم نخواهد داشت. ما میتوانیم ۵ پلنت پتروشیمی را آغاز کنیم و ۲۰ سال دیگر آن را به اتمام برسانیم اما در مقابل میتوانیم سرمایهها را جمع و یک واحد ایجاد کنیم و آن را در مدت ۳ سال به اتمام برسانیم. درحالحاضر ۵ تا ۶ سرمایهگذاری پتروشیمی داریم که قصد دارند یک میلیون تن تولید کنند. از اینرو پیشنهاد دادیم که یک واحد ایجاد کنید و بعد از تکمیل سراغ واحدهای بعدی بروید. به عبارت دیگر قصد نداریم این سرمایهگذارها ۲۰ تا ۳۰ درصد پول خود را در کار بیاورند و صندوق هم به آنها تسهیلات را دیر پرداخت کند یا فاینانس هم نتوانند بگیرند و این فرآیند خیلی طول بکشد. از اینرو ایده مشارکت سرمایهگذاران را مطرح کردیم که هر سرمایهگذار با ۱۰ تا ۱۵درصد سهم مشارکت و در مدت ۳ تا ۴ سال یک واحد پتروشیمی راهاندازی کند؛ با این روش ۶۰ درصد هزینه جمع میشود که ۴۰درصد باقیمانده هم برای صندوق و گرفتن فاینانس قابلقبولتر خواهد بود. درحقیقت این ایده را متناسب با شرایط تحریم ارائه دادیم.
واحد آلومینای پارسیان
مدیرعامل منطقه ویژه صنایع انرژیبر پارسیان همچنین در پاسخ به این پرسش که وضعیت آلومینای پارسیان در چه مرحلهای است، گفت: شرکتی برای واحد آلومینا با سهام ممتازه ایمیدرو تاسیس شده است و ما در حال واگذاری زمین به آنها هستیم. شاهرخی در ادامه توضیح داد: آلومینا به عنوان محصول و ماده اولیه زنجیره آلومینیوم درحالحاضر در کشور ما یک ماده استراتژیک بهشمار میرود، چراکه هماکنون کمبود آن را از خارج وارد میکنیم که با وجود تحریمهایی که در زمینه فلزات از سوی امریکا اعمال شده، ممکن است فعالیت واحدهای آلومینیوم متوقف شوند. وی در ادامه افزود: با عنایت به اینکه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) معادن خوبی در گینه دارد از اینرو باید این کارخانه آلومینا ایجاد شود و کلوخه بوکسیت و پودر وارد کشور شود، از اینرو تاسیس واحد آلومینا در این منطقه کار اقتصادی و استراتژیکی بهشمار میرود.
واحد فولاد با ظرفیت بالا قابلقبول است
مدیرعامل منطقه ویژه صنایع انرژیبر پارسیان همچنین در پاسخ به این پرسش که در زمینه ایجاد واحدهای فولادی تا چه اندازه مصر هستید، عنوان کرد: در طرح جامع منطقه پارسیان یک واحد فولادی پیشبینی شده است اما در کل جاذبه ایجاد واحدهای فولادی با توجه به کاهش مصرف این ماده در داخل کمتر شده است اما در طرح جامع منطقه پارسیان ایجاد یک واحد فولاد درنظر گرفته شده و مکان آن هم مشخص شده و سرمایهگذار هم برای این واحد مراجعه کرده است. در حال مذاکره با سرمایهگذار هستیم اما ترجیح ما این است که سرمایهگذار ساخت یک واحد فولادی با ظرفیت ۴ میلیون تن را برعهده بگیرد تا واحد باصرفه اقتصادی را ایجاد کرده باشیم چراکه ظرفیت کوچک برای واحد فولادی این منطقه قابلقبول نیست.