وضعیت صادرات آلومینیوم ایران و کشورهای منطقه در زمان تحریم ها

در سال گذشته حدود ۸۷۲ هزار تن محصولات کار نشده آلومینیومی از خاورمیانه به اروپا صادر شد. در این بین، امارات با صادرات حدود ۷۰۰ هزار تن بزرگترین صادرکننده آلومینیوم به اروپا به‌شمار رفت. ایران تنها توانست حدود ۲۵۰ تن به ایتالیا صادر کند.

به گزارش اتاق خبر ایراک به نقل از  اخبار فلزات، خاورمیانه امروزه یکی از قطب‌های مهم در صنعت آلومینیوم در سطح جهان به‌شمار می‌رود. این منطقه در سال گذشته سهمی نزدیک به ۱۰ درصد کل آلومینیوم تولید شده در جهان را به‌خود اختصاص داد. ایران و بحرین، از پایه‌گذاران این صنعت در این منطقه به‌شمار می‌روند. این ۲ کشور، در اوایل دهه ۷۰ میلادی، با راه‌اندازی اولین واحدهای تولیدی آلومینیوم در خاورمیانه، سرآغازگر این صنعت در منطقه بودند. امروزه، به غیر از ایران و بحرین، کشورهای امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر و عمان نیز به جمع تولیدکنندگان آلومینیوم در خاورمیانه پیوسته‌اند. از مهم‌ترین ویژگی‌های صنعت آلومینیوم این منطقه، بهره‌مندی از نیروی کار ارزان قیمت و امکان تأمین انرژی ارزان نسبت به بسیاری از نقاط دیگر جهان است. همچنین باید افزود که عمده تکنولوژی‌های مورد استفاده در این منقطه، تکنولوژی‌های نوین و به‌روز بوده که نه‌تنها در کاهش هزینه‌های تولید تأثیر به‌سزایی دارد، بلکه شدت مصرف انرژی به‌ازای تولید هر تن آلومینیوم را در این واحدها در سطح پایینی نسبت به میانگین جهانی قرار داده است. در این بین، باید به واحد «معادن» عربستان سعودی اشاره کرد که از کم‌مصرف‌ترین تکنولوژی دنیا بهره می‌برد.

استفاده از تکنولوژی‌های به‌روز دنیا در این منطقه سبب شده تا قیمت تمام شده این محصولات به خوبی قادر به رقابت با همتایان اروپایی باشد و بتواند در بازار این منطقه سهم قابل توجهی داشته باشد. در همین راستا، هر سال بخشی از آلومینیوم تولید شده در کشورهای خاورمیانه به بازار اروپا صادر می‌شود. نمودار ۱، حجم صادرات آلومینیوم کشورهای خاورمیانه به اروپا را در سال گذشته با هم مقایسه می‌کند.

همان‌طور که در این نمودار مشاهده می‌شود، کشور امارات متحده عربی، برترین صادرکننده محصولات کار نشده آلومینیومی به اروپا بود. این کشور نزدیک به ۷۰۰ هزار تن انواع محصولات کار نشده آلومینیومی را به کشورهای منطقه اروپا در سال گذشته صادر کرد که بالغ بر ۳۳ درصد از کل صادرات این محصولات از امارات بود. پس از امارات، برترین کشور صادرکننده منطقه، بحرین بود که حدود ۹۲ هزار تن از این محصولات را به اروپا صادر کرد. به‌طور کلی در سال گذشته، از سوی کشورهای خاورمیانه حدود ۸۷۲ هزار تن محصولات کار نشده آلومینیومی به اروپا صادر شد. این مقدار سهمی بالغ بر ۲۱ درصد از کل صادرات این کشورها را در اختیار داشت.

در بین کشورهای تولیدکننده آلومینیوم خاورمیانه، ایران کمترین سهم را از بازار وارداتی آلومینیوم اروپا داشت. ایران در سال گذشته تنها توانست حدود ۲۵۰ تن آلومینیوم کار نشده به مقصد ایتالیا صادر کند که از کل صادرات کار نشده‌های آلومینیومی ایران، سهمی معادل ۰٫۲ درصد داشت. البته گفتنی است که صادرات ناچیز آلومینیوم ایران به اروپا، متأثر از اعمال تحریم‌هایی از سوی اتحادیه اروپا بوده است. در چند سال اخیر، ایران برای صادرات برخی فلزات از جمله آلومینیوم به اروپا مورد تحریم واقع بود. گرچه با امضای قرارداد برجام، این تحریم از سوی اروپا حذف شد، ولی اعمال آن در دوران تحریم سبب شد تا رقبای ایران در منطقه خاورمیانه بتوانند از فرصت عدم حضور ایران در بازار اروپا استفاده کرده و سهم خود را در این بازار افزایش دهند.