پش پرده قیمت گذاری آلومینیوم در بورس کالا

رئیس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم افزود: در حال حاضر فرمول خرید آلومینیوم از بورس کالا مطابق با آنچه که برای فولاد و مس از سوی وزارت صنعت تعیین شده به فعالان این بازار ابلاغ شده، در حالی که سقفی برای قیمت‌ها وجود ندارد.

بر اساس این فرمول قیمت بر مبنای نرخ آلومینیوم در بورس فلزات لندن ضرب در ضریب پرمیوم 1.1 ضرب در نرخ ارز رسمی بانک مرکزی یعنی 4200 تومان تعیین شده که انجام معامله بر مبنای این فرمول عملیاتی نیست.

فریاد منعطف آلومینیومی‌ها بر سر انحصار در آلومینیوم

این مقام مسئول با اشاره به عدم عرضه شمش آلومینیوم در بورس کالا از سوی مجتمع المهدی پس از واگذاری آن تا به امروز گفت: بنابر مستندات سندیکای صنایع آلومینیوم، مجتمع آلومینیوم المهدی سال گذشته از طریق شرکت فروآلیاژ گنو معادل 58 هزار و 720 تن از شمش خود را از کشور امارات وارد کرده است . در این فرایند معلوم نیست سازمان توسعه صادرات،سازمان مالیاتی و گمرک و دیگر نهادهای نظارتی چه اقدام نظارتی انجام داده‌اند.

وی با اشاره به نامه نگاری‌ها با مجلس شورای اسلامی ، شورای رقابت و شکایت‌های مطرح شده، عنوان کرد: طی سه سال گذشته از طریق نامه نگاری با سازمان بازرسی کل کشور و حتی با وجود حکم شورای رقابت مبنی بر لزوم عرضه محصولات آلومینیومی در بورس کالا، اما همچنان هیچ اقدام موثری برای رسیدگی به این وضع صورت نگرفته و تنها به اخذ جریمه 200 میلیون تومانی بسنده شده است.

این جریمه اندک که معادل با هزینه دو وانت برای آلومینیوم است در برابر توزیع 10 هزار تنی شمش آلومینیوم در بیرون از مکانیزم بورس کالا یک شوخی است.

گودرزی یادآور شد: از زمان واگذاری مجتمع آلومینیوم المهدی و طرح هرمزال به محسن علیمحمدی همواره سندیکای صنایع آلومینیوم در نحوه واگذاری این مجتمع نه به خاطر واگذاری به بخش خصوصی، بلکه بخاطر خطر انحصار در صنعت آلومینیوم و پافشاری بر سر استمرار و تأمین نظارت‌ها با هدف بهینه کردن عرضه و تقاضا فعال و منتقد بوده است.

قدر مسلم با تجمیع صنایع بالادستی و پایین دستی و توسعه آن‌ها می‌توان امیدوار به رشد آن‌ها بود، اما وقتی عرضه مواد اولیه آلومینیوم در ایران که به اشخاص معدودی منتهی می‌شود و همواره در پایین دست صنعت تعداد زیادی از بنگاه‌ها نیازمند مواد اولیه هستند ، محدودیت عرضه و همین طور فقر نقدینگی در گردش برای استمرار تولید حیاتی خواهد بود.

رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم با اشاره به آمار 30 هزار تنی موجودی انبارهای کارخانجات آلومینیوم ایران و مجتمع المهدی گفت: این ظرفیت می‌تواند حداقل 30 شرکت بزرگ کشور را بچرخاند که در صورت اتصال بالادستی و پایین دستی صنعت آلومینیوم به یکدیگر، نیاز به مواد اولیه و کارکرد کارخانجات با 20 درصد ظرفیت اسمی کنار خواهد رفت.

به گفته گودرزی طی سه سال گذشته همواره بر سر عدم عرضه محصول از سوی مجتمع آلومینیوم المهدی در بورس کالا و یا عرضه‌های مداوم این مجتمع در بازار آزاد با قیمت کمتر از بورس با هدف ایجاد دامپینگ اعتراض بوده، اما از ابزارهای نظارتی در این زمینه استفاده نشده است. ایمیدرو نیز با وجود علم به این اعتراض‌ها اما قادر به دریافت مطالبات خود از مالک این مجتمع نیست.

محموله‌های عجیب شب عید و چشم‌ بسته ناظران

وی با اشاره به گزارش شورای رقابت تصریح کرد: در این گزارش آمده طی شش ماهه سال 96 فروش دو شرکت مجتمع المهدی و طرح هرمزال از طریق یک شخص انجام شده است. این در حالی است که با توجه به گزارش‌های حسابرسی شده این شرکت ، در 20 اسفند ماه طی یک نوبت 15 هزار تن شمش آلومینیوم فروش رفته در حالی که درا ین دوره زمانی تا آخر فروردین ماه تمامی کارخانجات تولیدی صنایع آلومینیوم در تعطیلی به سر می‌برند.

در این گزارش‌ها این معامله جزو فروش به حساب آمده اما چک آن همچنان پرداخت نشده و با قیمت‌های پارسال حواله می‌شود.

گودرزی دلیل بروز این مشکلات را ناشی از فرایند ناقص خصوصی سازی در ایران،مکانیزم های فرسوده بازرسی ،انحصار و در نهایت تمامیت خواهی انحصار گران دانست و گفت: امید می‌رود با ورود مجتمع‌های آلومینیوم سالکو و آلومینیوم جاجرم به عنوان تأمین کننده پودر آلومینا ، بازار آلومینیوم به تعادل نسبی خود دست یابد و تحت نظر دولت فرایند عرضه و توزیع کالا انجام شود.

وی فرایند تولید در وضعیت کنونی را برشمرد و گفت: در حال حاضر در بیرون از بورس کالا مجبور به تأمین 400 تن شمش آلومینیوم بدون اعلام قیمت نهایی هستیم، چرا که واسطه معتقد است پس از تولید و انجام کار،قیمت تعیین خواهد شد.

باید عرضه مستمر مواد اولیه بر اساس حجم پیشنهاد شده از سوی تولید کننده تببین شود، منتهی شرایط  کنونی به گونه ای است که انکار سیستم نظارتی وابسته به دولت منافع موجود را به اشخاص دیگری با وضع دستورالعمل‌های غیر کاربردی انتقال می‌دهد.

سود آلومینیومی‌ها در بازار داخلی از محل پرمیوم

رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم تاکید کرد: باید فرمول سقف فروش آلومینیوم معادل با نرخ بازار فلزات لندن‌ LME ضربدر 1.05 درصد ضربدر نرخ ارز بازار توافقی یا به اصطلاح ثانویه تعیین شود. حد پرمیوم نیز در دنیا بین 70 تا 120 دلار تعیین شده اما به دلیل اینکه مصارف آلومینیوم در فعالیت‌های نظامی و غیر نظامی است هم اکنون به دلیل تحریم‌ها امکان واردات آن وجود ندارد بنابرانی باید این حق را قائل شد که صنایع بالادستی و پایین دستی آلومینیوم متوسط پرمیوم 105 دلاری را رعایت کنند.

متاسفانه ایرالکو و المهدی هنوز نتوانسته‌اند پرمیوم بالای 50 دلاری برای هرتن آلومینیوم صادراتی را حفظ کنند و بنابراین بیش از دوبرابر صادرات ، در بازار داخلی از این محل سود می‌کنند.

آریا صادق نیت حقیقی ، عضو هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم نیز با انتقاد از نحوه نظارت‌ها در توزیع مواد اولیه از سوی وزارت صنعت در بورس کالا و لزوم جلوگیری از بروز انحصار در عرضه و تقاضا یادآور شد: طی 4 هفته که باید 28 هزارتن مواد اولیه در بورس کالا توزیع می‌شد، تنها سه هزار تن محصول آلومینیوم با شرایطی عرضه شده که ضمن حذف محدودیت سقف قیمت‌ها،با درخواست عجیب کارگزاری‌ها مواجه می‌شوید مبنی بر اینکه تنها در صورت درج سفارش 25 هزارتومانی برای هر کیلو شمش آلومینیوم امکان خرید وجود دارد در غیر این صورت آن را از دست می‌دهید.

در عین حال سقف مقداری خرید که پیش از این یکصد تن بود با هدف کنار زدن دلال‌ها در حال حاضر به 200 تن افزایش یافته است .

وی با بیان اینکه خرید شمش آلومینیوم تنها برای اشخاصی که دارای کوره ذوب هستند، کاربرد دارد، عنوان کرد: این امکان وجود دارد که تولید ورق آلومینیوم با ارزش افزوده به خوراک زنجیره دیگری از تولید تبدیل شود، این در حالی است که به دلیل نقد بودن معاملات در بورس کالا همواره امکان تأمین مواد اولیه برای کارخانه با توجه به سرمایه در گردش ضعیف وجود ندارد و مجبور به تأمین مواد اولیه از طریق واسطه‌ها است.

3700 تومان اختلاف قیمت شرط ملاقات با واسطه

حقیقی افزود: بعدها به دلیل شکاف قیمتی بوجود آمده میان بازار آزاد و بورس کالا ، هر شخصی که دارای پروانه بهره برداری از سوی وزارت صمت بود برای خرید محصول نام نویسی می‌کرد و به این ترتیب به هر خریدار معادل با 5 تن شمش آلومینوم می‌رسید.

برای هر کوره ذوب آلومینیوم روزانه 60 تن شمش آلومینیوم مصرف می‌شود که به تبع آن بطور هفتگی معادل با 420 تن آلومینیوم نیاز است . از این میزان تنها معادل با 20 تن از طریق بورس کالا تأمین و مابقی از طریق بازار آزاد خریداری می‌شود که متوسط اختلاف قیمتی موجود در هر کیلوگرم 3700 تومان است. به عبارتی واسطه‌ها در فرایند معامله این رقم را در مقایسه با قیمت‌های موجود در بورس کالا و همچنین با توجه به عدم تأمین کالای مورد نیاز از خریداران به عنوان OVER معامله مطالبه می‌کنند.

باز هم ردپای معاون وزیر این بار در آلومینیوم

به گفته وی ، بورس کالا در حالی حاضر به اعلام اسامی خریداران نیست که بعدها متوجه شدیم شرکت‌های کارگزاری و دلال هایی که با اعتبار و پول های آنها کار می کنند ، خریدار این محصولات در ایستگاه‌های معاملاتی مختلف هستند.

در برهه ای که انتقادها بر سر مفت فروشی شمش آلومینیوم از سوی مالک مجتمع آلومینیوم المهدی با هدف ایجاد دامپینگ در بازار آزاد براه افتاده بود، خسرو تاج ، معاون وقت نعمت زاده در وزارت صمت با طعنه به فعالان سندیکا می‌گفت بالاخره ارزان تر می‌خواهید یا گران‌تر در حالی که موضوع انحصار دغدغه اصلی فعالان صنعت بود.

این مقام مسئول افزود:محصولات آلومینیومی که با ارز 4200 تومانی در بورس کالا عرضه می‌شوند با توجه به حجم 20 تنی بار گیری هر تریلی،مبلغ 80 میلیون تومان سود خالص بادآورده را به ارمغان می‌آورد که در جیب واسطه‌ها گذاشته می‌شود.

دور زدن‌های قانونی وزارت صمت

 وی با بیان اینکه عرضه محصولات بر مبنای ارز 4200 تومانی در بورس کالا یک جوک برای دولت و صاحبان صنایع است، گفت: در حالی این قیمت را مبنای تعیین نرخ دستوری در بورس کالا عنوان می‌کنند که خودشان آن را قبول ندارند و می گویند ارز 4200 تومانی دستور رییس جمهور بوده و نمی‌توانیم به آن دست بزنیم، اما پرمیوم را تغییر می‌دهیم بر این اساس مبنای قیمت 4200 تومان است اما با سقف باز قیمت‌ها به بازار اعلام می‌شود.

در تمامی مصوبات راه فرار و دور زدن قوانین گنجانده شده و برای عده‌ای معلوم الحال که گویی منافع و آسایش آن‌ها ارجحیت بیشتری به فعالیت کارخانجات پایین دستی دارد نرخ کف قیمت تعیین نمی‌شود و یا اگر عرضه ای در بازار صورت نگیرد، هیچ ضمانت اجرایی برای برخورد با متخلف وجود ندارد.

حقیقی با بیان اینکه هم اکنون 4 شرکت از مجموع 5 شرکتش تعطیل شده و تنها شرکت فعال وی با ظرفیت 15 درصدی مشغول به کار است، گفت: فرمول قیمت گذاری مس و فولاد در حالی برای آلومینیوم کپی برداری می‌شود که بر مبنای نرخ بورس فلزات لندن اما پرمیوم 206 دلاری تعیین می‌شود.

وی گفت: این فرایند تنها هدیه دادن  48 دلاری برای هر کیلو آلومینیوم به رقبای خارجی کشور است، چرا که شمش آلومینیوم ایرالکو و المهدی که به کشور ترکیه صادر می‌شود، معادل یک پنجم پرمیومی است به تولید کنندگان داخلی ارائه می‌شود.