چشم انداز اقتصاد ایران 1403: نفت

اردیبهشت‌ماه سال 1399 بود که قیمت نفت اوپک به 14 دلار در ازای هر بشکه کاهش یافت؛ موضوعی که لرزه به تن دولت‌های عضو این کارتل نفتی انداخت. از این زمان، نفت افزایشی شد. اسفند 1401 با افزایش قیمت به 121 دلار به ازای هر بشکه، دولت‌های نفتی خشنود شدند. خرداد 1401 مجدد نفت به 120 دلار رسید. دولت‌های متصل به رانت نفت امیدوار شده بودند که تا مدتی می‌توانند کســری بودجه خود را از همین طریق جبران و کمپین‌های سیاسی خود را داغ کنند اما ســال 1402 از این خبرها نبود. هیجان در بازار کم شد؛ حتی تحولات نظامی نیمه دوم ســال 1402 که منطقــه را به بمبی آماده انفجار تبدیل کرده است، قدرت افزایش قیمت نفت به 120 دلار را نداشت. گرچه پس از این تحولات در 28 مهر ماه قیمت نفت سنگین ایران به 94 دلار رسید اما چون اخبار جنگ غره و سایر حواشی آن، اشتهای بازار را زیاد نکردند، قیمت 21 آذر ماه نفت سنگین ایران به 73 دلار کاهش یافت. نفت سبک ایران هم کمتر از 80 دلار در هفته پایانی بهمن ماه 1402 معامله شد. نفت برنت هم بالای 80 دلار معامله می‌شود. وضعیتی که نفت متوسط، نفت خیلی سبک و نفت سنگین عربستان هم در پی آن است. گرچه نفت کانادا بین 60 تا 70 دلار در بازار عرضه می‌شود.

این در شرایطی است که کشورهایی همچون روسیه برای تأمین مخارج رو به رشــد خود به نفت بالای 90 دلار نیاز دارند؛ در حالی که نفت روسیه حدود 76 دلار در روزهای پایانی بهمن ماه معامله شده است. روسیه از یک طرف با چالش تعیین سقف بر نفت خود از سوی غرب مواجه است که به 60 دلار در هر بشکه می‌رسد و از طرفی برای دورزدن تحریم، ناچار به فروش با تخفیف است.

احتمالاً بازار جهانی نفت در ســال 1403 قیمت‌های بالاتر از 100 دلار در هر بشکه را تجربه نکند؛ هرچند می‌توان متصور بود که قیمت از سطوح کنونی که 70 تا 80 دلار اســت، بالاتر برود. در حال حاضر روســیه و عربستان دیگر مایل به کاهش عرضه خود نیســتند؛ در حالی که سال 1401 توافق کردند که عرضه خود را تا 5 میلیون بشکه در روز کاهش دهند. اما تثبیت قیمت نفت بر روی 80 دلار در هر بشــکه این دو کشــور نفت خیز را آزار داد. از طرفی ایران تمایل دارد که تخفیف نفت خود را به چینی‌ها کاهش دهد؛ همان طور که روس‌ها به دنبال فروش نفت با روش‌هایی هستند که تحریم‌ها را دور می زند. به این ترتیب، هرچند خریداران مایل به افزایش قیمت نفت نیستند، اما روسیه، عربستان و ایران هریک به دنبال برهم زدن قواعدی هستند که تاکنون به آنها تن داده بودند.

‌

این مطلب بخشی از چشم انداز اقتصاد ایران در سال 1403 است