داد و ستد در بورس فلزات طی چهار مرحله به شرح ذیل انجام می گیرد:
۱- در نخستین مرحله، مشتری درخواست خرید یا فروش را به کارگزار یا نماینده او ارایه می دهد کارگزار نیز سفارش مشتری را در تالار منعکس می کند.
۲- در مرحله دوم، سفارش مشتری در تالار معاملات و به روش حراج حضوری اجرا می شود.
۳- پس از ثبت معامله، مرحله سوم داد و ستد آغاز می شود که طی آن، اتاق پایاپای پس از پردازش اطلاعات داد و ستد، گزارش نهایی را که شامل وضعیت سپرده های مورد نیاز ،تسویه روزانه ،کارمزد و عوارض معاملات می باشد ، تهیه نموده و آگهی انجام معامله را برای مشتری ارسال می نماید .
۴-در مرحله چهارم ، اتاق پایاپای حسابهای خود را با تمامی کارگزاران تسویه نموده و آگهی انجام معامله را برای مشتری ارسال می نماید
فلزات قابل معامله در بورس فلزات تهران
براساس مصوبه هیات پذیرش در حال حاضر سه فلز فولاد ، مس، آلومینیوم در انواع ذیل در این بورس قابل معامله می باشد :
۱- مس : مفتول ۸mm ،اسلب و آلیاژهای مس
۲- آلومینیوم : بیلت۸،۷،۶ و۱۰اینچ،آلیاژA413 ،آلیاژ۳/۳۸۰،شمش خالص ۱۰۰۰P،شمش خالص ۵۰P،شمش TBar
۳- فولاد : مقاطع تیر آهن ،مقاطع میلگرد ،ورق ،شمش اسلب ،شمش بیلت ،شمش بلوم
ضمنا محموله های عر ضه شده در مورد مس و آلومینیوم باید حداقل ۲۲۰تن باشد .
در مورد معامله کالاهای دیگر در بورس نظیر طلا ،سرب ، روی ، سیمان ،و …نیز با توجه به پیگیریها و درخواستهای فعالان بازار این محصولات ، مطالعات کارشناسی آغاز شده که در صورت تایید هیات پذیرش ، کالایهای دیگری نیز در بورس مورد معامله قرار خواهد گرفت .
انواع قراردادها در بورس فلزات تهران
تمامی داد و ستدها در این بورس در قالب قراردادهای استاندارد شده انجام می گیرد و بطور کلی چهار نوع قرارداد برای داد و ستد هر کالا وجود دارد:
۱- قراردادهای نقدی ( spots ): این قراردادها به درخواست فعالان بازار و بر اساس قیمت های پیشنهادی آنها تنظیم می شود. در این قرارداد، خریدار می بایست کل مبلغ قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزار بصورت نقد پرداخت کندو فروشنده نیز می بایست حداکثر ظرف سه روز محموله مورد معامله را در انباری که قبلا اعلام کرده است تحویل خریدار دهد .
۲- قراردادسلف (forwards) : در این قرارداد کل مبلغ در زمان انجام معامله توسط خریدار پرداخت می گردد و فروشنده متعهد می شود که کل کالا را در تاریخ و قیمت معینی به خریدار تحویل دهد .
۳- قرارداد نسیه (credits): قراردادی است که است که فلزات به صورت فوری تحویل خریدار می شود و بهای آن در تاریخ سر رسید به فروشنده پرداخت می گردد.
۴- قرارداد آتی(futures) : قراردادی است که به عنوان شرط ضمن عقد قرارداد لازم معامله سلف می توان آورد و به موجب آن عرضه کننده فلز ( فروشنده ) هنگام معامله سلف به مقدار وجه دریافتی تعهد می کند که از همان فلز با مشخصات منطبق بر استاندارد بورس را در زمان معین و با قیمت مشخص به طرف دیگر قرارداد ( خریدار ) تحویل نماید و خریدار نیز تعهد خرید می دهد. طریق همچنین تعهد می دهند که هر کدام از آنها از انجام تعهد تخلف نماید، مبلغ معینی را به طرف مقابل بپردازد.
۵- قرارداد اختیار معامله(options) : ای قرارداد شامل قرارداد اختیار خرید و قرارداد اختیار فروش می شود. الف) در قرارداد اختیار خرید، عرضه کننده فلز حق خریدمقدار معینی از فلز مورد نظر و منطبق بر استاندارد بورس را در زمان معین و با قیمت مشخص با طرف دیگر قرارداد مصالح می نماید، بدون آنکه طرف قرارداد ( خرید فلز ) حق فروش مقدار معینی از فلز مورد نظر و منطبق بر استاندارد بورس را در زمان معین و با قیمت مشخص، با طرف دیگر قرارداد مصالحه می کند، بدون آنکه طرف دیگر قرارداد ( فروشنده فلز ) ملزم به فروش آن باشد.